Paribasan ( M – R )
Tuladha Basa Rinengga
Paribasan, Bebasan lan Saloka ( M – R )
Madu balung tanpa isi
Merhakake barang kang ora ana ajine utawa ora migunani
( Memperebutkan hal yang tiada manfaatnya )
Madu kemiri kopong
Merhakake barang kang ora ana ajine utawa ora migunani
( Memperebutkan hal yang tiada manfaatnya )
Matang tuna numbak luput
Tansah luput anggone nindaake samubarang gawe
( Serba salah dalam semua pekerjaanya )
Mbalung usus
Kekarepan kang kendho kenceng
( Kemauan yang kadang keras kadang lemah / tidak pasti )
Mbuang tilas
Ethok-ethok ora ngerti tumindak ala kang lagi dilakoni
( Berpura-pura tidak tau hal buruk yang dikerjakanya )
Mburu uceng kelangan deleg
Ngoyak barang kang setitik malah kelangan barang kang luwih akeh
( Memburu hal yang sepele malah rugi banyak )
Merangi tatal
Mbaleni utawa mentahi rembug kang wis mateng / dadi
( Merubah kesepakatan yang sudah ada / jadi / matang )
Mubra-mubru blabur madu
Oleh rejeki kang akeh banget
( Mendapatkan rejeki yang banyak sekali )
Nabok nyilih tangan
Mitnah wong sarana kongkonan
( Menfitnah orang lain, dengan menyuruh orang lain juga / tidak bertindak sendiri )
Nambung laku
Ethok-ethok ora ngerti
( Pura – pura tidak tau )
Ngagar metu kawul
Ngojog-ngojoki murih dadi pasulayan, ananging seng di ojog-ojogi ora pasah/mandi
( Mengumbar sesuatu yang menimbulkan kerusuhan, tetapi tidak terwujud / gagal )
Ngaturake kidang lumayu
Ngaturake barang kang wis ilang
( memberikan sesuatu yang sudah hilang / tidak ada )
Ngemut legine gula
Bareng karasa kepenak banjur lali marang asale
( Karena sudah Penuh dengan kenikmatan, terus lupa asal usulnya )
Ngenteni kereme perahu gabus
Ngenteni barang kang ora bakal kelakon
( Menunggu sesuatu yang tidak akan terjadi )
Ngenteni timbale watu item
Ngenteni barang kang ora bakal kelakon
( Menunggu sesuatu yang tidak mungkin terjadi )
Nglungguhi klasa gumelar
Nandhangi gawean kang wis tumata
( Melakukan pekerjaan yang sudah tertata )
Ngutik utik macan dhedhe
Nganggu marang wong kang wis lilih napsune
( Mengganggu orang yang sudah sudah tenang / tentram )
Nguyahi segara
Nyumbang kang ora ana pituwase
( Memberi sesuatu yang tak ada gunanya untuk yang diberi / karena sudah punya banyak )
Njajah desa milang kori
Wong kang jajah lunga tekan ngendi-endi
( Orang yang sudah bepergian kemana-mana / banyak pengalamanya )
Njunjung ngentebake
Njunjung marang sawijining wong nanging nduwe karep ngasorake
( Memuji orang tapi berniat untuk menjatuhkanya )
Nucuk angibarake
Wis mangan isih mbrekat
( Sudah makan masih di bawakan oleh-oleh untuk di bawa pulang )
Nututi layangan pedhot
Nututi barang kang wus kebacut ilang
( Mengejar sesuatu yang sudah tiada / hilang )
Nyolong bedhek
Orang mempan karo bedhek, di bedhek pinter jebul bodo, di bedhek bodo jebul pinter
( Sulit menerka, di sangka pandai ternyata bodoh, di sangka bodoh ternyata pintar/pandai )
Opor bebek, mateng awake dhewek
Wong seng bisa madeg dhewe, sarana akale dhewe
( Orang yang bisa berdiri sendiri/mandiri, dengan pikiranya sendiri )
Ora ana kukus tanpa geni
Angger ana kabare mesti ana kenyataane
( Ada kabar / berita pasti ada kenyataan )
Ora ganja ora unus
Rapane ala atine ya ala
( Rupa jelek, hatinya juga jelek )
Ora mambu enthong erus
Dudu sanak babar pisan
( Bukan saudara sama sekali )
Ora ngerti kentang kimpule
Ora ngerti jalaraning perkara
( Tidak tau Sebab musabab dari suatu perkara )
Ora tembung ora tawung
Nyilih barang liyan tanpa nembung luwih dhisik
( Meminjam barang orang lain tanpa ijin terlebih dahulu )
Ora uwur ora sembur
Wong tuwa kang ora menehi bandha, ora menehi pitutur kang becik marang anak kanggo sangu uripe
( Orang tuwa yang tidak memberikan harta kepada anaknya, dan juga tidak memberikan Nasehat kebaiakan untuk bekal hidup )
Othak athik di dudut angel
Rembuge sajak kepenak, baren ditenani jebule angel
( Waktu membicarakanya kelihatanya gampang, setelah dijalani ternyata susah )
Pandenan karo srengenge
Lelawanan utawa memungsuhan karo wong kang nduweni panguwasa
( Bermasalah dengan orang yang mempunyai kekuasaan tinggi )
Pandhitaning antake
Laire suci ananging bathine reged
( Badanya Bersih, tatapi hatinya kotor )
Pitik trondol diumbar ing padaringan
Wong ala dipercaya nunggu barang kang aji, wusana ngentek-enteki
( Orang Munafik di percaya nunggu barang/sesuatu yang berharga, akhirnya semua dihabiskanya )
Rampek-rampek kethek
Nyedhak-nyedhak mung arak nggawe kapitunan
( Mendakati hanya untuk membuat hal yang merugikan )
Rawe-rawe rantas malang – malang putung
samu barang kang ngalangi bakal dibrantas
( Semua Yang menhalangi akan di hancurkan )
Rindik asu digitik
dikongkon nglakoni pegawean sing cocok karo kekarepane
( Disuruh bekerja yang sesuai dengan keinginanya )
Padosi Paribasan kanthi lantaran : ( A - D ) ( D - K ) ( K - L ) ( M - R ) ( S - Y ) Sumber : Buku Sesorah " Pranatacara Tuwin pamedhar Sabda " Sri Hono Murwatono
Ki Demang
November 25, 2016 at 12:13 pm
terima kasih ..